Belirli bir taşınmazın (gayrimenkulün) veya taşınmaza bağlı hakkın, herhangi bir zaman dilimi içindeki değerinin, bilimsel metotlar kullanılarak değerinin takdir edildiği ve değeri oluşturan/etkileyen tüm faktörlerin değerleme uzmanları tarafından analizini içeren rapora gayrimenkul değerleme raporu denir. Bir gayrimenkule ait değerleme raporu bağımsız, tarafsız ve objektif olarak belirli bir tarihteki kıymet takdirinin tespit edilmesi olarak da belirtilebilir.
Gayrimenkul değerleme raporu, gayrimenkul değerinin tespiti için Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Lisanslı gayrimenkul değerleme uzmanı tarafından hazırlanmalı ve rapor taşınmaza ait, taşınmazın değerini etkileyen tüm faktörlerin analizini ve değerini içermelidir.
“Gayrimenkul değerleme raporu nasıl hazırlanır, gayrimenkul raporu hazırlanma süreci nasıldır?” gibi sorular pek çok kişinin cevabını merak ettiği sorular arasında yer alır.
Bir değerleme raporunun hazırlanması için süreç öncelikle yasal kurum incelemesi ile başlar. Gayrimenkule ait tapu kaydı, imar durumu gibi bilgiler tapu müdürlükleri ile belediyelerin ilgili bölümlerinden toplanır. Ardından yasal kurum incelemelerinde elde edilen bilgiler ile değerleme uzmanı tarafından yerinde yapılan yer görme işleminde gayrimenkule ait mevcut durum karşılaştırılır ve bölgesel analiz gerçekleştirilir.
Ülkemizde gayrimenkul değerleme uzmanlarının değerleme yapabilmeleri için Değerleme Uzmanlığı Lisansı’na sahip olmaları gerekmektedir. Bu lisans ise, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) düzenlemeleri doğrultusunda gerçekleştirilen bir sınav sonucu ile alınmaktadır.
Gayrimenkul Değerleme Raporu Neden Önemlidir?
Gayrimenkul değerleme raporunda yer alan değer, gayrimenkule ait o günkü ve belirtilen raporda yazılı olan durumlar dahilindeki değerdir.
Bir gayrimenkul yatırımı yapanlar için şüphesiz en önemli faktör doğru değer üzerinden işlem yapmaktır. Taşınmaz değerleme raporu, söz konusu taşınmazın güncel değeri dışında gayrimenkulün hukuksal durumunu da ortaya koymaktadır. Değerleme raporu, yalnızca bir değer tespiti raporu değildir. Gayrimenkulün değeri, raporda yalnızca bir bölümdür ve bunun dışında başka bölümler de yer almaktadır.
Gayrimenkule ait proje, imar durumu, terk durumu belediye başlıklı bölümde yer alır ve belediyede yapılan araştırmalar sonucunda gayrimenkulün konumunun doğruluğu, yapıda büyüme olup olmadığı, yapı için bir yıkım kararı olup olmadığı bu bölümde incelenir. Bu nedenle de değerleme raporu son derece büyük bir önem taşımaktadır.
Gayrimenkul değerleme raporu geçerlilik süresi ile ilgili de merak edilen konular bulunmaktadır. Yabancıların gayrimenkul edinimi ile ilgili tapu işlemlerinde istenilen gayrimenkul değerleme raporunun geçerlilik süresi 3 aydır. Gayrimenkule ait değer değişebileceği için gayrimenkul değerleme raporunun süresini belirleyen herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Ancak eğer gayrimenkulün fiziki ve yasal durumu ile ilgili bir değişiklik söz konusu değilse, değerleme raporunun genellikle 6 ay ila 1 yıl süre zarfında geçerliliğini koruyacağı ön görülmektedir.
Gayrimenkule ait değer, piyasa koşullarına göre artış gösterebileceği gibi değer kaybı yaşanması da mümkün olabilmektedir. Gayrimenkulün değerini etkileyen faktörler mevcut piyasa koşulları, çevresel ve fiziksel faktörler vb. gibi pek çok etken olabilmektedir.
Değerlemede doğru tespit, doğru resmi kurum araştırmaları ve doğru raporlama son derece önemlidir.
Makro Gayrimenkul Değerleme, SPK Lisanslı uzmanları ile ülke genelinde gayrimenkul değerleme raporu hizmeti sunmaktadır. Gayrimenkul değerleme hizmeti hakkında daha detaylı bilgi edinmek ya da değerleme hizmeti talebinde bulunmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.